Święto Edukacji Narodowej

źródło: http://pl.freepik.com

Dzień 14 października, zwany przez niektórych Dniem Nauczyciela, jest świętem wszystkich pracowników oświaty.

Otrzymałam piękne słowa z wyd. Pearson:

Today you lead the school.
Tomorrow your students will lead the world. 

Wychodząc co dzień rano do pracy, miejmy to na uwadze, że nasi dzisiejsi uczniowie w przyszłości będą naszymi lekarzami, mechanikami, fryzjerami czy... szefami. 

Życzę wszystkim nauczycielom chwili na refleksję :) 
 

Tajemnicze słowa...

źródło: http://pl.freepik.com

Dzieci - zwłaszcza te młodsze - bardzo lubią tajemnicze słowa. Wykorzystuję tę ich ciekawość, by "przemycać" i uczyć ich nowych słów, lecz także do utrwalania już znanych, ale trudnych.

Przykłady:

1. Tajemnicze słowo. Pod koniec lekcji rysuję na tablicy prosty rebus - w formie obrazka lub po prostu przestawiam litery w wybranych przeze mnie słowie. Proszę dzieci, by nie nie podawały rozwiązania, lecz zapamiętały je jako hasło na następną lekcję.
2. Tajemnicze gesty. Podobnie jak wyżej, tyle, że dzieci mają pokazać gestem lub mimiką twarzy wybrane słowo. Najczęściej są to emocje - happy, angry, tired.
3. Tajemnicza odpowiedź. Zadaję dzieciom pytanie związane z kulturą lub tradycjami Wielkiej Brytanii, na które szukają odpowiedzi - tajemniczego hasło na kolejną lekcję. Przykładowe pytanie: Ile rodzeństwa ma książę Karol, syn królowej Elżbiety II? Jakie ptaki krążą nad Twierdzą Tower? Ile lat ma Big Ben? Jak miał na imię okrutny król, który miał 6 żon? I tym podobne. 
4. Tajemnicze zadanie. Można je przygotować na karteczkach i rozdać przy wychodzeniu z sali, można je też zapisać na tylnej części tablicy (lub przyczepić kartkę na szafce). Pozwalamy dzieciom zajrzeć do zadania np. dopiero po następnej lekcji. Można zawiesić zadanie także w innej części szkoły (np. na gazetce czy przy wejściu do szkoły). Zadanie musi być proste, by każde dziecko umiało je wykonać: narysuj tęczę (bo kolejna lekcja będzie o kolorach), przynieś zdjęcie swojej rodziny (bo będzie o tym mowa na lekcji). 
5. Niespodzianki. Dzieci lubią przygotowywać niespodzianki i... same je dostawać. I bardzo szybko się uczą, gdy przygotowują zadania dla innych. Co jakiś czas warto pozwolić sobie na lekcję z niespodzianką - każde dziecko przygotowuje zadanie dla innych. Może to być zadanie na karteczkach, na tablicy (tę opcję wybierają najchętniej, bo lubią pisać po tablicy...). Taka twórczość dziecięca może często bardzo zaskoczyć nauczyciela.

Sprawności europejskie

Źródło: www.wyborcza.pl

Poniższe regulaminy sprawności przeznaczone są dla uczniów klas I - III. O tym, jak tworzyć i zdobywać sprawności w szkole pisałam TUTAJ.

Europejczyk

1. Wiem, kiedy Polska została przyjęta do Unii Europejskiej. Wiem też, jak wygląda flaga UE i jaki utwór jest jej hymnem.
2. Potrafię wymienić co najmniej 10 krajów należących do Unii Europejskiej.
3. Potrafię powiedzieć, z czego słyną wybrane kraje Europy (jedzenie, taniec, zwyczaje).
4. Wraz z rodzicami przygotowałem album pt. Znane miejsca Europy.
5. Samodzielnie przygotowałem puzzle przedstawiające znaną postać Europy. Zaprezentowałem je koleżankom i kolegom w klasie.

Przewodnik po Europie

1. Wiem, jakie kraje sąsiadują z Polską. Potrafię je wymienić.
2. Potrafię wskazać Europę i Polskę na mapie.
3. Potrafię powiedzieć kilka słów w innych językach europejskich. Wiem, co one znaczą.
4. Wraz z rodzicami przygotowałem album – przewodnik po ciekawych miejscach Europy. O każdym z nich potrafię powiedzieć kilka słów.
5. Przygotowałem w domu krzyżówkę, rebus lub zagadkę o tematyce europejskiej. Zaprezentowałem je koleżankom i kolegom w klasie.

Po europejsku...

źródło: www.wyborcza.pl

Od początku swojej pracy w szkole prowadzę różne zajęcia o tematyce europejskiej. Prowadziłam Szkolny Klub Europejski, którego celem było przygotowanie uczniów do przyjęcia Polski do UE. Później - do obchodów 5- i 10-lecia. 

Poniższe propozycje stanowiły całość zajęć otwartych dla nauczycieli polskich i czeskich, śmiało jednak można wykorzystać pomysły fragmentarycznie. 

W kolejnym poście zaproponuję sprawności europejskie (o sprawnościach szkolnych pisałam w poprzednim poście). 

Rozpoczęcie zajęć.

Powitanie uczestników zajęć oraz gości.

Przed zajęciami uczniowie otrzymali karteczki, na których zapisane było jedno tylko słowo: Europa.... Zadaniem uczniów było zapisać ciąg dalszy tego słowa i przyniesienie tej karteczki na zajęcia.

Zadanie 1: Co to jest Europa?

Uczniowie trzymają w rękach karteczki ze zdaniami o Europie, które przygotowali w domu przed zajęciami. Zdania te mają pomóc nauczycielowi prowadzącemu zorientować się w poziomie wiedzy uczniów oraz w sposobie ich myślenia o Europie. Zdania mogą być dokończone na wiele sposobów – nauczyciel rozdając karteczki nie sugerował żadnych odpowiedzi, np. Europa to kontynent. Europa jest duża. Europa to kontynent, na którym żyjemy, itp.

Na podłodze leży duży arkusz papieru z narysowanym kształtem Europy. Uczniowie siedząc w kręgu kolejno odczytują swoje karteczki i przyklejają je na arkuszu w dowolnym miejscu. Jeśli jakieś zdanie wymaga komentarza ucznia lub nauczyciela robimy to na bieżąco. Jeśli zdanie nie jest prawdziwe (zawiera błąd merytoryczny) zachęcamy uczniów do jego poprawienia.

Arkusz wieszamy w dowolnym miejscu sali i w razie potrzeby możemy się do niego odwoływać w trakcie zajęć (jeśli zawierał treści związane z zajęciami; jeśli nie – traktujemy to jako ćwiczenie zakończone).

Podział uczniów na 4 zespoły:

Uczniowie losują karteczki, na których jest zapisane słowo powitania w czterech językach: angielskim, czeskim, niemieckim i francuskim. Uczniowie chodząc po klasie mają się z sobą wzajemnie przywitać i odszukać swój zespół. Zespoły siadają w wyznaczonych przez flagi miejscach.

Zadanie 2: Czy znasz kraje Unii Europejskiej?

Każdy z czterech zespołów otrzymuje kopertę, w której znajdują się nazwy 6-7 krajów UE, ich stolice i flagi (różne dla każdego zespołu). Zespoły łączą nazwę kraju z jego stolicą i flagą i przyklejają na dużych arkuszach papieru. Do dyspozycji uczniów są włączone komputery z dostępem do Internetu – w razie potrzeby zespoły mogą z nich korzystać, by zdobyć potrzebną informację lub by ją sprawdzić.

W podsumowaniu zadania zespoły prezentują swoje prace i zawieszają w widocznym miejscu sali.

Zadanie 3: Znaki łączące całą Europę.

Tym, co łączy wszystkie kraje Europy są znaki drogowe – wszędzie są takie same. Każdy kierowca je zrozumie bez względu na kraj, z którego pochodzi i języki, które zna. Uczniowie (nadal w zespołach) otrzymują podpisy do znaków w języku angielskim (bez języka polskiego) i dobierają je do odpowiednich obrazków przedstawiających znaki drogowe. Kierowca zatrzymany przez policję powinien umieć powiedzieć, jaki znak widział i co on znaczy. Zaczynamy więc od tych najprostszych. Na trudniejsze przyjdzie czas później.

 

Zadanie 4: Czy znasz tę postać?

Zespoły – jak wyżej – otrzymują kartę pracy, na której będą zapisywać swoje odpowiedzi.

Przed zajęciami uczniowie z klasy V zostali poproszeni o przygotowanie strojów charakterystycznych do następujących postaci historycznych lub literackich: król Henryk VIII, Dziewczynka z zapałkami, Robin Hood, Napoleon, Sherlock Holmes, król Popiel.

Postaci te prezentują się kolejno uczniom biorącym udział w zajęciach. Zadaniem zespołów jest napisać na swojej karcie pracy jaka to postać i podać dodatkowe informacje (np. że miał 6 żon, że jest to postać z baśni Andersena, itp.).

Zadanie 5: W sklepie...

Nauczyciel zaprasza zespoły na zakupy. W sklepie podany jest aktualny przelicznik walut: euro, funt GB, korony czeskie. Przy każdym artykule podane są ceny w tych trzech walutach. Ponieważ każdy Polak zawsze przelicza, jak najkorzystniej dokonać zakupów, więc zadaniem zespołów będzie zrobić zakupy wydając jak najmniej. W portfelu każdego zespołu są wszystkie trzy waluty i mogą wybrać, jaką walutą zapłacą za dany towar. Nauczyciel wcześniej przelicza, jaki powinien być ostateczny, najbardziej korzystny wynik każdego zespołu, by nie zajmowało to czasu przeznaczonego na zajęcia.

Każdy zespół ma na swojej liście zakupów coś innego, dlatego wyniki zespołów będą różne. Wynik powinien być podany w PLN.

Zadanie 6: Biuro podróży „American Traveller”

Głównym celem tego biura podróży jest zachęcanie amerykańskich bogatych turystów do przyjazdu do Europy (a mają oni pieniędzy tyle, że bez problemu mogą zwiedzać cały świat, nie tylko Europę). Przyjeżdżając na nasz kontynent wydają swoje dolary, dzięki czemu kraje europejskie mogą się bogacić. Biuro podróży musi więc przygotować ciekawą ofertę, która ukaże piękno Europy i jej atrakcje.

Każdy zespół przygotowuje swoją ofertę z dostępnych materiałów: kolorowych gazet, folderów itp. na dużych arkuszach papieru. Ważne, aby język był dobrany do odbiorcy (czyli – język angielski).

Po zakończeniu pracy zespołów następuje prezentacja ofert, a „Amerykanie” (nauczyciele biorący udział w zajęciach) oceniają, czy chętnie skorzystaliby z oferty tych biur podróży.

Zadanie 7: Europa...

Uczniowie siadają w kręgu. Każdy z nich otrzymuje karteczkę z napisem „Europa...” (taką samą, jaką otrzymał przed zajęciami) i uzupełnia ją po raz drugi. Czy po zajęciach nasza wiedza o Europie się poszerzyła? Czy dowiedziałem się czegoś nowego, co przykuło moja uwagę? Co mnie zainteresowało?

Podobnie jak na początku zajęć każdy uczeń odczytuje treść swojej karteczki i przykleja ją na arkusz papieru – ten sam, co na początku zajęć. Sprawdźmy, czy te zdanie się powtarzają, czy są teraz bogatsze, ciekawsze i pełniejsze?

Jeśli są bardziej rozbudowane i bogatsze w treści znaczy to, że nasze zajęcia przyniosły oczekiwane efekty w postaci poszerzenia wiedzy
o Europie.

Zakończenie zajęć.

Podsumowanie, podziękowanie uczniom i nauczycielom za udział w zajęciach. 

Sprawności szkolne

źródło: http://pl.freepik.com

Pomysł wprowadzenia sprawności szkolnych zrodził się przy okazji realizacji projektu "Szkoła Globalna". Wśród wielu działań, jakie zostały podjęte przez koleżanki, znalazły się także moje pomysły.
Czym są sprawności szkolne?
Pomysł sprawności szkolnych zaczerpnięty został z metodyki zuchowej. Takie sprawności zdobywają dzieci w gromadach zuchowych indywidualnie i zespołowo. Towarzyszy temu zabawa, dzięki której dzieci uczą się nowych umiejętności, zdobywają wiedzę, poszerzają swoje zainteresowania, ale także wyrabiają pewne pozytywne nawyki czy sposoby zachowania. Sprawności szkolne to zbiór określonych zadań do wykonania przez dzieci, po których wykonaniu uzyskują wcześniej określone przywileje i nagrody. Zadania te tworzone są przez samych nauczycieli, którzy dostosowują je do własnych potrzeb.
Jak tworzyć sprawności szkolne?
Na początku pracy ze sprawnościami powinniśmy określić cele i zasady ich zdobywania. Naszym celem – zgodnie z programem „Szkoły Globalnej” – było wyposażenie uczniów w wiedzę dotyczącą trzech obszarów tematycznych projektu: prawa człowieka, sprawiedliwy handel i ochrona środowiska naturalnego. Powstały więc regulaminy trzech sprawności: Znawca praw człowieka, Uczciwy obywatel świata i Ekolog.
Zdobywamy sprawności. I co dalej?
Sprawności szkolne przedstawione powyżej mogą przygotować najmłodszych uczniów do udziału w happeningu z okazji kolejnej rocznicy uchwalenia Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka. Każde dziecko, które zdobędzie sprawność z klasą może być wypisane na Liście Zdobywców Sprawności. Taka lista może zostać wywieszona w widocznym miejscu szkoły lub na stronie internetowej.

Zapraszam do przeczytania całego artykułu, w którym znajdują się wymagania poszczególnych sprawności szkolnych. 

Ocenianie kształtujące

www.ceo.org.pl

Elementy oceniania kształtującego stosowałam już w poprzednich latach. Coraz bardziej jednak doceniam pozytywne jego aspekty, by nie wprowadzać nowych. Z książki Danuty Sterny "Ocenianie kształtujące w praktyce" wybrałam kilka elementów, które najbardziej mi się podobały.
1. Metodnik -oryginalnego nie stosowałam jak do tej pory. Korzystam z pomysłu na kolory świateł drogowych do sprawdzania rozumienia nowego materiału, do udzielania odpowiedzi (zielona kredka - zgadzam się, czerwona - nie zgadzam się).
2. Prezentowanie celów lekcji - często robię to w formie obrazkowej dla młodszych dzieci jako mapy lub puzzli z obrazkami lub spisanymi celami. Elementy puzzli prezentuję oddzielnie i składam z nich całość, by pokazać - obrazowo - jak cele tworzą lekcję.
3. Zadania podsumowujące -  na zakończenie każdej lekcji - całkiem dobre źródło informacji zwrotnej dla nauczyciela. Trzeba tylko poczekać, aż minie okres fascynacji tą techniką, kiedy uczniowie zaczynają formułować je szczerze i konkretnie. Na początku wszystko jest "fajne".
4. Udzielanie informacji zwrotnej - oceniam niektóre prace - zwłaszcza projektowe - oceną opisową.

fot. własna

Ostatnio wpadła mi w ręce inna książka tej autorki - "Uczę (się) w szkole". Konkretna, pełna przykładów i... bardzo motywująca do ich wypróbowania. Tak więc zdecydowałam się poszerzyć wachlarz stosowanych technik o nowe.

Dla zainteresowanych - książka dostępna jest TUTAJ. 

Co będzie nowego?

- wprowadzam zasadę nie zgłaszania się na lekcji - zamiast tego pary będą wspólnie odpowiadały na zalaminowanej białej kartce z użyciem markera do białych tablic (whiteboard - suchościeralny). Już poprosiłam o zakup markerów i... paczki chusteczek higienicznych do ich ścierania.

- zdania podsumowujące będę na zakończenie każdej lekcji mocować do tablicy, aby każdy mógł wybrać to, które najbardziej mu odpowiada.

- te same zdania podsumowujące uczniowie wkleją sobie do zeszytu - na pierwszą stronę, by mogli do nich wracać nie tylko pod koniec lekcji, ale i w domu (nie wiem, czy ktoś ich będzie w domu rzeczywiście używała, ale spróbować warto).

O innych technikach napiszę, gdy już je wdrożę.

Poniżej moje przygotowanie do wdrożenia technik opisanych wyżej.